Inleiding:
Propolis is het grote geheim van de bijen. Dank zij dit mysterieuze, kleverige spul hebben bijenvolken zich miljoenen jaren weten te beschermen tegen allerlei ziekten. Bijen leven immers in volken van 30 à 50.000 bijen. Ze zitten in een kleine ruimte opeengepakt. Zonder een behoorlijke bescherming tegen binnendringende ziektekiemen zou een volk snel ten dode zijn opgeschreven. Een paar zieke bijen kunnen in korte tijd een epidemie veroorzaken. Het woord 'propolis' stamt uit het Grieks. Het is een samenvoeging van de woorden 'pro' en 'polis'. Pro betekent 'ten behoeve van' of 'ter bescherming van'. Polis betekent 'burcht' of 'vesting'.
Wat propolis
dus voor het bijenvolk betekent, wist men rond het begin van onze jaartelling al goed in te schatten: een stof die diende ter bescherming van de woning en zijn bewoners.
Hoe maken bijen propolis?
Propolis wordt door bijen gemaakt uit de harsachtige substantie die zich op de knoppen, bladeren of de schors van verschillende boomsoorten bevindt. Het verzamelen van deze plantaardige hars is voor de bijen een tijdrovende zaak. Hars is taai materiaal, zeker als het nog niet zo warm is. Met hun kaken en
voorpoten werken de bijen telkens een klein stukje hars los om dit tussen de voorpoten te kneden tot een klein balletje. Vervolgens pakt de middenpoot het harsballetje over en stopt het in het zogeheten 'pollenkorfje' van de achterpoot. Als op deze wijze een paar balletjes hars zijn verzameld, vliegt ze terug naar de kast, waar andere bijen de harsoogst overnemen om het in de kast verder te bewerken. De eigenlijke verwerking van de propolis, het dichtkitten van spleten en oneffenheden in de kast, gebeurt pas in de namiddag. Hierbij ondergaat de propolis nog een verandering waardoor het hard wordt.
Werking van propolis:
Naast een goede werking tegen bacteriën, virussen en schimmels, stimuleert propolis het afweersysteem van het lichaam, remt de ontstekingsreacties en bevordert de wondgenezing. Ook heeft propolis een pijnstillende en krampstillende werking, en een gunstige invloed op bloedvatwanden. Voorts is propolis onder meer anti-allergisch, galafvloed bevorderend en bloeddruk verlagend.
Eigenschappen van propolis:
Door zijn gevarieerdheid wat de aktieve stoffen betreft, bezit propolis een breed spectrum van eigenschappen. Propolis werkt daardoor bij ziekten die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben.
​De volgende werkingen kunnen aan propolis worden toegeschreven:
anti-bacteriële werking, doordat het bacteriën doodt dan wel in hun groei afremt
anti-virale werking door groeiremming virussen
remt groei van schimmels
versterkt de werking van antibiotica
remt ontstekingsreacties
werkt anti-reumatisch
remt slagaderverkalking en trombose
stimuleert bloeddoorstroming
werkt tegen pijn en jeuk
is anti-allergisch
stimuleert de afweer van het lichaam tegen infecties
heeft mogelijk een gunstig effect tegen kanker
herstelt vitaliteit bij algehele malaise
krampstillende werking op de darmspieren
stimuleert de galafvloed
versterkt de werking van vitamine C
Samenstelling van propolis:
Propolis is voornamelijk samengesteld uit stoffen die van plantaardige oorsprong zijn. Voor een deel is de samenstelling direkt te vergelijken met die van de stof uit de belangrijkste bron: de harsachtige afscheiding van de knoppen van populieren en berken. Maar in tegenstelling tot wat men vroeger dacht, is propolis niet helemaal hetzelfde als de verzamelde harsen. Door de bewerking die de hars onder invloed van het kauwen en het toevoegen van speeksel van de bij ondergaat, ontstaan er ook nog
andere stoffen.
Verse propolis is een kleverige, geelbruine of roodbruine, harsachtige stof. Wat oudere propolis is vrij hard en heeft een donkerder bruine tot soms zwarte kleur. Propolis heeft de aangename, karakteristieke geur van populieren of berken, honing en was, waaraan deze zonder meer is te herkennen. Propolis bestaat uit harsen, was, etherische oliën, pollen, vitaminen en mineralen.
Nadat van de pure propolis d.m.v extractie in alcohol opgelost wordt blijft er een tinctuur over die onder meer de volgende bestanddelen bevat:
* Etherische oliën, deze aromatische verbindingen hebben een goede werking tegen bacteriën en schimmels.
* Flavonoïden, deze pigmentstoffen zijn een natuurlijke werkzame antibiotica tegen bacteriën,virussen en schimmels. Sommige hebben een krampstillende werking, bevorderen de galafvloed of zijn pijnstillend. het remmen van ontstekingsreacties, het stimuleren van de vorming van antistoffen en het bevorderen van de groei. Door een gunstige invloed op de bloedvaten en de rode bloedcellen gaan ze het ontstaan van slagaderverkalking en trombose tegen.
* Mineralen